İstanbul Sanayi Odası İdare Heyeti Lideri Erdal Bahçıvan, Rusya ve Ukrayna savaşının Türkiye’nin iki ülke ile olan ticaret ve turizm hacmini daraltacağına, tedarik zincirlerini aksatacağına, besin ve güç faturasını artıracağına ve cari dengeyi olumsuz etkileyeceğine dikkat çekerek “Ülkemizin başta güç olmak üzere birçok alanda tedarik kanallarının çeşitlendirilerek tedarik zinciri güvenliğinin güçlendirilmesi, yerli ve pak güç kaynaklarına dayalı üretimin desteklenmesi ve güç verimliliğinin artırılması kritik ehemmiyet taşıyor. Ayrıyeten çok daha güçlü ziraî siyasetler ve üretim stratejileri oluşturulmalı” dedi.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meclisi’nin mart ayı olağan toplantısı, “Küresel Ekonomik Gelişmeler ve Rusya-Ukrayna Savaşı Nedeniyle İktisat, İhracat ve Endüstrimizin Karşılaştığı Sıkıntılar ve Tahlil Arayışı” ana gündemi ile Odakule Fazıl Zobu Meclis Salonu’nda gerçekleştirildi.
Bahçıvan, Rusya ve Ukrayna savaşının dünya için olduğu kadar Türkiye açısından da değerli riskler ve olumsuz tesirler yarattığına, Türkiye’nin ziraî eser tedarikinden ihracatına, güçten hammaddeye kadar pek çok alanda iki ülke ile kıymetli münasebetlere ve turizm bölümü açısından da güçlü bağlara sahip olduğuna dikkat çekti. Bu nedenle geçmişte olduğu üzere bugün ve gelecekte de Türkiye’nin bu ülkelerle münasebetlerini titizlikle ve istikrarlı bir halde yürütmesinin kritik olduğunun altını çizen İSO İdare Şurası Lideri Erdal Bahçıvan, “Durumu sayılarla somutlaştıracak olursam: 2021 yılında Rusya ile 34,7 milyar dolarlık ticaret hacmimiz var. Bu ülke ile 5,8 milyar dolar ihracat, 29 milyar dolar ithalat yapmışız. Ukrayna ile ise 2,9 milyar dolar ihracat, 4,5 milyar dolar ithalat olmak üzere toplam 7,4 milyar dolarlık ticaret hacmimiz kelam konusu. Rusya, başta doğalgaz olmak üzere güç alanında ve tarım eserlerinde çok kıymetli bir tedarikçimiz. Tıpkı biçimde Ukrayna’dan da yeniden tarım ve demir çelik ithalatımız değerli düzeylerde. Bilhassa buğday ithalatımızın yüzde 80’inden fazlasının bu iki ülkeden yapılıyor olması kıymetli bir kırılganlık kaynağı. Yeniden güçte Rusya’dan ithal edilen petrol, doğalgaz ve kömüre bağımlılık oranımız yüzde 26 ile epey yüksek. Buna bağlı olarak ithal güç girdilerinde yüzde 20’lik kesinti olması durumunda dahi Türkiye yüzde 2,1’lik üretim kaybıyla, Litvanya ve Yunanistan’ın akabinde en çok etkilenen üçüncü ülke olma pozisyonunda. Öbür değerli bir tesir alanı da hiç kuşkusuz turizm. 2021 yılında Rusya’dan 4,7 milyon, Ukrayna’dan 2,1 milyon turist ülkemizi ziyaret etmiş. Rusya en fazla turist ağırladığımız ülke olurken, üçüncü sıradaki Ukrayna’dan gelen turist sayısı son beş yılda neredeyse iki katına çıkmıştı. Sayıların da gösterdiği üzere savaş ortamının bu iki ülke ile olan ticaret ve turizm hacmimizi daraltacağı, tedarik zincirlerimizi aksatacağı, besin ve güç faturamızı artıracağı ve cari dengeyi olumsuz etkileyeceği son derece açık” diye konuştu.
Çok dikkatli davranmamız mecburî
Bu durumun ihracatta yeni rekor kırarak cari fazla verme amacıyla yola çıkılan ve yüksek enflasyonla gayret edilen bir yılda çok daha dikkatli davranmayı zarurî kıldığını belirten Bahçıvan “Bu noktada değerle tabir etmek isterim ki, başta güç olmak üzere birçok alanda tedarik kanallarının çeşitlendirilerek ülkemizin tedarik zinciri güvenliğinin güçlendirilmesi, yerli ve pak güç kaynaklarına dayalı üretimin desteklenmesi ve güç verimliliğinin artırılması kritik ehemmiyet taşımaktadır. Tekrar tıpkı halde, başta ay çiçeği ve yem bitkileri olmak üzere ülkemiz için son derece stratejik olan tarım eserlerinin ithalat ve üretim siyaseti gözden geçirilerek, gelecek yıllar için çok daha güçlü ziraî siyasetler ve üretim stratejileri oluşturulması gerekiyor” diye konuştu.
Yeniden savaş nedeniyle Rusya ve Ukrayna limanlarında kalan Türk gemileri ile TIR’ların ve alternatif taşıma rotalarında vakit zaman yaşanan zahmetlerin de ticareti olumsuz etkilediğini vurgulayan İSO İdare Heyeti Lideri Erdal Bahçıvan, Ticaret, Dışişleri, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlıklarının ağır ve özverili çalışmaları ile başta limanlarda bekleyen gemilerin tekrar Türkiye’ye gerçek yola çıkması olmak üzere lojistik problemlerin tahlili için gösterilen uğraşlara teşekkür etti. Bahçıvan ayrıyeten Ticaret Bakanlığının iki ülke ile ticaret için lojistik ve finansman alanında firmalara yol haritası belirlemesinin değerine de değindi.
Dahilde süreç dokümanlarına ek mühlet tanınmalı
Konuşmasında başka bir dizi kıymetli meseleye değinen Bahçıvan, şunları söyledi: “Önemli bir sorun da Rusya ve Ukrayna’ya ihraç edilmek üzere, dahilde sürece ile ithal edilen malların ihracat süreçlerinin tamamlanmamasıdır. Bu sebeple firmalarımız yükümlülüklerini yerine getiremeyeceklerinden sıkıntı durumda kalacaklar. Dahilde Süreç Dokümanlarına ek mühlet tanınması, daldaki firmalarımızı rahatlatacak. İki ülke ile ağır ticareti nedeniyle üretim ve ihracat kayıpları yaşayan bölümlerimizdeki istihdamın olumsuz etkilenmemesi için başta kısa çalışma ödeneği olmak üzere istihdam dayanağı ile uygun şartlı kredi imkanlarının sağlanması kıymet taşımaktadır. Emsal formda, iki ülkeye yapılan ihracatlarda Eximbank kredi ve sigorta düzeneklerinin faal bir formda devrede olması sanayicilerimizin yükünü hafifletecektir. Gerek savaş nedeniyle yaşanan meşakkatler, gerekse yeni pazarlara ulaşma noktasında Eximbank’ın, önümüzdeki devirde de endüstrimizin en güçlü iş ortağı olmaya devam edeceğine yürekten inanıyoruz. Türk Eximbank’ın sermayesi, ihracatımızı ve ihracatçılarımızı nitelikli bir biçimde destekleyebilmesi için güçlendirilmelidir. Yeri gelmişken, ihracatçıların finansmana erişiminde teminat problemini ortadan kaldırmayı amaçlayan İhracatı Geliştirme Fonunun kurulmasını çok değerli bulduğumuzu belirtmek istiyorum. Lakin bu fonun düşük limitlerle ve daha çok KOBİ’lere yönelik teminat sağlamasını hakikat bulmadığımızı, büyük şirketlerin de daha yüksek limitlerle bu fondan istifade etmesi gerektiğini vurgulamak istiyorum.”
En uygun vakit
Rusya ve Ukrayna savaşının Avrupa’nın, bu süreçte kilit rol oynayan Türkiye’ye ne kadar muhtaçlık duyduğunu da ortaya koyması açısından bir sefer daha öğretici olduğunu da vurgulayan Bahçıvan, şunları söyledi:
“En büyük ihracat pazarımız olan AB pazarından hak ettiğimiz hissesi almamız için AB ile sürdürülebilir, takvimi ve kesin sonuçları olan samimi bir ilgiyi yine tanım etmemiz ve belirsizlikleri ortadan kaldırmamız için uygun bir vakit olduğunu düşünüyoruz. Bu bağlamda Gümrük Birliği’nin revize edilerek kapsamının değişen şartlara uygun olarak düzenlenmesi çalışmaları en kısa müddette sonuçlanmalıdır. Başta Asya-Pasifik bölgesi olmak üzere dünya genelinde bölgesel hür ticaret muahedeleri süratle yaygınlaşmaktadır. Bu mutabakatlar ticaret blokları oluşturarak muahede kapsamı dışındaki ülkeler için ticareti daha da güçlü hale getirmektedir. En fazla özgür ticaret mutabakatı imzalayan tarafın ise AB olduğunu görüyoruz. AB firmaları ile üçüncü pazarlarda eşit şartlarda rekabet edebilmek için Türkiye’nin de Hür Ticaret Mutabakatı müzakerelerini eş vakitli ya da münferit yapabilmesi ve karar sistemlerinde kelam sahibi olması gerekmektedir. Gündem savaş olmakla birlikte, bu süreçte bilhassa fosil yakıtlarda yaşanan olağandışı fiyat artışları, yenilenebilir gücün kritik ehemmiyetini gözler önüne sererek; sürdürülebilirliğin dünyanın geleceği açısından ne kadar kıymetli olduğunu bir kere daha bizlere göstermiştir. Sürdürülebilirlik konusunda AB, başta sonda karbon vergisi olmak üzere ülkemizi ve sanayimizi yakından ilgilendiren birçok düzenlemeyi hayata geçirmektedir. Bu vesileyle, Ticaret Bakanlığımızın uyumunda yürütülen sürdürülebilirlik çalışmalarını yakından takip ettiğimizi, İklim Şurasında ele alınan hususlardan biri olan Emisyon Ticaret Sistemi oluşturulurken sistemin endüstrimiz başta olmak üzere tüm kesimlerimizi destekleyecek biçimde kurgulanmasının çok değerli olduğunu vurgulamak isterim.”
6T4W6T7W9B6Q5
Kaynak: Bloomberg HT https://www.bloomberght.com/ab-ile-samimi-bir-iliskiyi-tarif-etme-zamani-2302327