Sıhhatimizi düzgün yönetebilmek için ne kadar bilgiye ihtiyaç duyuyoruz? Sanki, daha çok meyve zerzevat yememiz, şekerli içeceklerden ve işlenmiş besinlerden uzak durmamız, daha çok tam tahıllı ve diyet lifi içeren besinler yememiz, şekerli ve tuzlu besinleri kullanmamamız, nizamlı idman yapmamız, geceleri en az 6 saat uyumamız ve daima stresden kaçınmamız gerektiğini bilmek, kâfi mi?
Bu bilgiler, sıhhatimizi geliştirmeğe yönelik gayeler oluşturmak ve kronik hastalıkların yükünü azaltmak için âlâ kaynaklar; fakat bunlar her bireyin sıhhat ve işlevlerini geliştirmek için kâfi değil. Zira bu bilgiler, toplum geneline uygulanmak üzere, ortalama bedeller elde edilmiş olan, klinik çalışma sonuçlarına dayanıyor.
Diyelim ki bireyin gluten hassaslığı var, bu şahsa tam tahıllı bir diyet önermek ne derece yanlışsız? Ya Apo E4 polimorfizmi nedeniyle, kalp hastalığı ya da Alzheimer hastalığı riski yüksek bir bireye, doymuş yağdan güçlü bir diyet sunmak; ya da vitamin D reseptör polimorfizmi olan kişinin, toplum ortalamasında önerilen D vitamini ölçülerinden daha fazla D vitamini almazsa, kemik erimesi başta olmak üzere, çeşitli hastalıklara maruz kalacağını göz arkası etmek; benzeri formda homosistein metabolizmasındaki genetik yatkınlık nedeniyle, daha fazla B vitamini kullanmasını sağlamaksızın, genel geçer tekliflerle takip etmek, ne derece gerçek… Bunlar, bir bireye tam manasıyla özelleştirilmiş bir beslenme ve besin hususu dayanağı planlamak için, o bireye özel ihtiyaçları neden bilmemiz gerektiğini gösteren bir kaç örnek. Bugün genlerle ilişkili bu bilgileri, diyetle olduğu üzere, ferdî idman ihtiyacı, besin dayanakları ve çevresel etmenlerle alakalı hassaslıklar hakkında düzenleme yaparken de düşünmemiz gerekiyor. Lakin bu sayede, bireyler kendi sıhhatlerinin gerektirdiği, kişisel sıhhat idarelerini gerçekleştirebilirler. Klinisyenler de bu bilgileri, hastalarının en sağlıklı duruma gelmelerini sağlayacak bir kılavuz olarak kullanmış olurlar.
“Quantified Self-Kendini Ölçme” hareketi:
Kişisellik manasında çok daha fazla gelişme oluyor etrafımızda. Yaklaşık on yıldan bu yana bireylerin, işlevsel, fizyolojik, fizikî ve bilişsel performanslarını, şahsen kendileri, sıhhat ve fitnes aygıtlarıyla ölçüp izledikleri ve hayatlarını yönlendirdikleri yeni bir akım oluştu. Bu aygıtlar sayesinde, an be an antrenman mühleti, şiddeti, oksijen kullanımından tutunuz da, kalp atım suratı, tansiyon kıymetleri, uyku kalitesi ve mühleti, harcanan kalorilerle ilgili datalara ulaşmak mümkün oldu. Bunu kullanan yenilikçi bireyler, kendileri için ön gördükleri yaşama biçimini hayata geçirmek üzere çalışmaya başladılar bile.
Bununla birlikte, süren çalışmalar ve teknolojik aygıtlar sayesinde şahıslar, daha kapsamlı sıhhat bilgilerini öğrenip, kendi ve sevdikleri şahısların hayatlarını, sıhhat açısından en üst seviyeye getirmek üzere hareket etmeğe başladırlar. Bu kelam konusu aygıtlar, can yakmadan beden kütle endeksi, beden yağ yüzdesi, kan basıncı ve kan şekeri durumunu anında farketme fırsatı veriyor. Örnek vermek gerekirse, yenilen bir besin unsurunun kan şekerini hangi süratle yükselttiğini anlık olarak takip etme artık mümkün.
Çok yakın bir gelecekte, giderek yaygınlaşan giyilebilir teknolojiler sayesinde, bireyler kendilerine ilişkin fizyolojik ve ruhsal kıymetleri anında farkedip, yapılması ve yapılmaması gerekenlere dair teklifleri çabucak öğrenebilecek ve tedbirleri çabucak uygulayabilecekler. İşte bu nedenle, “Quantified Self-Kendini Sayısallaştırma-Kendini Ölçme” diye tanımlanan alan çok çok yaygınlaşacak. Bunlara uygun cep telefonu uygulamaları sayesinde, bireylerin kendi sağlıklarıyla her an ilgilenmesi, bir bütün olarak kendisini daha sağlıklı kılma ve tutma eforu yükselen bir trend olacak.
Bugün var olan teknolojiyle, kendi datalarını takip eden beşerler bulunmakla birlikte, bu bilgilerin nasıl kullanılacağı, seçimlerini hangi istikamette yaparlarsa, sıhhatleri açısından daha güzel sonuçlar alınabileceği konusunda birden fazla vakit bir kılavuza gerek olabilmekte. Birtakım araştırmacılar ve yenilikçiler, bu gelişen sıhhat ve wellness alanında, “Sağlık Koçları” nın vazgeçilmez birer modülü olacaklarını öngörmektedirler.
Önümüzdeki günlerde, aygıtlar, datalar, sorular ve ihtiyaçlar nedeniyle “Kendini Sayısallaştırma” alanı giderek yaygınlaşacak ve yalnızca teknolojiye yakın insanların değil, toplum genelinin kullandığı bir sistem oluşturacak; olasılıkla bildiğimiz sıhhat hizmetleri bölümünde, devrimsel nitelikte bir başlangıca neden olacaklar.
Benim yaklaşımım nasıl?
İşte bütün bu bahsettiğim alanlar, benim çalışma alanımı oluşturuyor. Şu anda dünyanın en gelişmiş ülkelerinde uygulanan bir yaklaşımla, evvel şahısların genetik alt yapılarını tahlil ederek, onların var olan hastalık yatkınlıklarını araştırmaya yönelik bir tahlil yaptıktan sonra işimize başlıyoruz. Genelde bana baş vuran şahıslar kilolu, insülin direnci, dislipidemisi, hipertansiyonu olan, kalp damar hastalıkları açısından riskli beşerler. Benim amacım ise, etrafımdaki ve bana başvuran şahısların, yatkın oldukları hastalıkları önlemek, sağlıklı olma halini geliştirmek ve sağlıklı yaşlanmayı sağlamak. Bu manada, elimde olan bütün donanımı kullanarak, bu durumu yönetmede bireylere yol gösterici oluyorum.
Çalışmamızın başında, danışanlarımla birlikte genetik yatkınlıklarına uygun bir beslenme programı hazırlıyoruz. Bunu bir diyet listesi olarak düşünmeyelim, daha çok ömür uzunluğu sağlıklı kalmak için beslenmemizi nasıl evrimleştirebileceğimize ait bir çalışma… Tabi ölçüler, kaloriler, içerikler daima konuşuluyor. Bilhassa var olan hastalık yatkınlıklarına uyan beslenme dayanakları reçete ediyorum.
Bununla birlikte, tekrar danışanlarımla birlikte, genetik yapılarına uygun bir idman reçetesi de çıkarıyoruz. Bunu yaparken kullandığım kimi aktivite ölçerler, beden tahlil aygıtları ve muhtaçlığa nazaran tansiyon aletleriyle hastamı takip de ediyorum. Aslında benim takip etmemden daha değerlisi de, somut datalar ışığında, bireylerin kendi sıhhat datalarını takip etmeyi öğrenmesi ve buna nazaran hayatlarını şekillendirmeye çalışmaları. Tabi, bu bir süreç ve ben bu süreçte hastamı daima takip edip, daima destekleyerek, müspet psikoloijik bir ortam yaratarak, ortak hedefimize ulaşmak için birlikte yol arkadaşlığı ediyorum.
Bu yolda daima eğitim de var, hem kendim hem de çeşitli profesyonellerin dayanağıyla sıhhat ve hastalıklar, gerilim idaresi üzere bahislerde eğitimler de düzenleyerek, hastamın durumunu yeterlice somutlaştırmasını ve sorumluluğu üstlenmesini sağlıyorum. 5E6S2M4F9X4L7
Fakat biliyoruz ki, hayatımızın bütün alanları bizim sıhhatimizi etkiliyor; bağlantılarımız, mesleğimiz, toplumsal ortamımız, maneviyatımız, aslında aldığımız besinlerden bile daha fazla varlığımızı etkiliyor. Çalışmamız sırasında, bu alanlara da ister istemez düşüyor yolumuz.
İşte bu nedenle, bu program kolay bir diyet idaresi olmaktan çıkıp, hayat biçimi değişikliğini hayata geçirdiğimiz, birçok vakit altı ayı bulan, inişli çıkışlı, hayli yorucu bir yol. Bu yolda kullandığımız çok sayıda araç var, bunlardan en değerlisi ise kendimize inanmak, yapabileceğimizi bilmek ve birbirimizden güç almak. Bütün bu gayretlerimizin bizi getirdiği nokta, sağlıklı, enerjik, üretken, memnun bir “BEN” ve vardığımız bu yer, her şeye bedel..
Kaynak: Tabip Sitesi https://www.doktorsitesi.com/blog/makale/sagliga-bireysel-yaklasim-neden-gerekli