Göğüs hastalıkları uygun ve makûs huylu olmak üzere ikiye ayrılıyor. Uzmanlar, bilhassa makûs huylu olan ve kanserdeki risk faktörlerine dikkat çekiyor.
Bu risk faktörleri, ‘ailesel yatkınlık, bilhassa anne tarafında göğüs kanseri öyküsü olması, şişmanlık – obezite, sigara ve alkol tüketimi, uzun mühlet doğum denetim hafları kullanmak‘ olarak sıralanmaktadır.
KENDİ KENDİNİZİ DENETİM EDİN!
Tedavide her vakit için erken teşhisin kıymetini vurgulayan uzmanlar, “Göğüste 1 cm’lik makûs huylu kitle bile ortalama 20 yılda bu düzeye ulaşır. Kişi kendi kendine muayene etmeyi öğrenmelidir. İki muayene ortasında fark varsa soru işaretleri için doktora gitmelidir.” ikazında bulundu.
Op. Dr. A. Murat Koca, pek çok canlıda süt salgısında ve hayatın devamında değerli rol alan bir salgı bezi olan göğsün tıpkı vakitte bayanlarda kadınlığın ve estetikliğin bir göstergesi olduğunu söyledi.
GÖĞSÜN PEK ÇOK HASTALIĞI VAR
Göğüs hastalıklarında birinci olarak akla kanser hastalığı gelse de göğsün çok farklı hastalıkları olduğunu tabir eden Op. Dr. A. Murat Koca, bunların çoğunluğunun uygun huylu olduğunu söyledi.
Göğüs hastalıklarının belirti ve çeşitlerine nazaran âlâ ve makus huylu hastalıklar olmak üzere iki kümeye ayrıldığını kaydeden Op. Dr. A. Murat Koca, göğsün güzel huylu hastalıklarını şöyle sıraladı:
KAKAO, ÇİKOLATA VE YAĞLI BESİNLER RİSK OLUŞTURUYOR
Göğüs Fibrokistik Değişiklikler: Nedeni kesin bilinmemekle lakin beslenme, hormonal, çevresel ve ruhsal etkenler ile ilişkili olabilir. Kakao, çikolata, çok yağlı besinler risk oluşturabilir.
30 yaş sonrası daha sıktır ve güzel huylu göğüs rahatsızlıklarının 3’te 2’lik kısmını oluşturur.
Kanserleşmesi olmaz lakin kanserle karıştırılabilirler.
Fibrokistik değişim bazen başlangıç devir göğüs kanserlerini maskeleyebilir.
Muayene ve nizamlı takipler çok kıymetlidir. Göğüs ultrason, mamografi ve göğüs MR teşhiste değerlidir.
Gerekli durumda biyopsi yapılmalıdır. Ağrı, sertlik ve göğüs ucundan akıntı belirtileri gösterebilir. Genelde tedavi gerektirmemekle birlikte, büyüklüğüne nazaran boşaltılması gerekebilir. Kuşkulu yahut komplike kistlerde kesinlikle biyopsi yapılmalıdır. Güzel bir diyet ve kimi ilaçlarla kistlerde gerilemeler olabilir.
GENÇLERDE VE HAMİLELİKTE DAHA SIK GÖRÜLÜR
Göğüs Fibroadenomu: Göğsün ikinci en sık düzgün huylu hastalığıdır. Kesin oluşum nedeni bilinmiyor.
Gençlerde ve hamilelikte daha sık görülür ve menopoz sonrası küçülüp kaybolabilir. Düzgün huylu tümör olup kanserleşmez.
Uygun huylu olmasına karşın bazen çok büyüyerek göğüste hal bozukluğu ve ağrılar yapabilir. Tek yahut çok sayıda olabilir.
Düzgün hudutlu hareketli kitledir ve genelde ağrı yapmaz. Muayene, ultrason, mamografi, MR ile tanısı konulup tertipli takipleri yapılır. Kanserleşme olmamasına karşın kimi kanserler fibroadenom üzere görünüp karıştırılabilir.
Kuşkulu durumda kesinlikle biyopsi yapılmalıdır. Fibroadenom genelde tedavi gerektirmemekle birlikte ailesel kanser kıssası varsa, büyüyorsa, 2cm üstünde büyüklüğü varsa ve hasta kesinlikle cins tayini istiyorsa cerrahiyle çıkarılabilir. Fibroadenom alınsa bile yine oluşabilir. Nizamlı takip kesinlikle yapılmalıdır.
Mastit ve apse: Göğsün iltihaplarıdır. Apsede iltihap bir yere toplanmıştır.
Ağrı, kızarıklık, sıcaklık ve sertlik belirtisi verirler. Hamilelik ve süt verme devrinde en sık görülmektedir. Süt birikimi var ve göğüs başında çatlaklar oluşmuşsa ortaya çıkabilir. Muayene ve ultrason tetkikiyle teşhis konulabilir.
Tedavide, göğüs kesinlikle boşaltılmalı ve ilaç tedavisi başlanılmalıdır ( antibiyotik, ağrı kesici ve lokal kremler). Tedavi uzun sürebilir. Hamilelik ve süt verme devri haricinde olan mastitlerde makûs huylu hastalıklar unutulmamalı ve biyopsi kesinlikle yapılmalıdır.
Duktektazi: Göğsün süt kanallarının genişlemesi durumudur. Doğum sonrası emzirmiş annelerde daha sıktır. Göğüsten akıntı, hassasiyet ve sertlik şikâyeti olabilir. Düzgün bir muayene ve ultrasonla teşhis konulur. Kuşkulu yahut düzelmeyen şikâyetler de kesinlikle ameliyatla bölge çıkarılmalıdır.
GÖĞÜS BAŞINDAKİ AKINTIYA DİKKAT!
İntraduktal Papillom: Göğüs ucu ardında süt kanalları içinde gelişip göğüs başından akıntıya neden olur. Bu akıntı kanlı, sarı, yeşil, bulanık olabilir. Sık orta yaşlarda görülüp, genelde güzel huyludur. Etraf yerleşimli ve çok sayıdaysa makûs lezyonlarla birlikte olabilir.
Teşhis: Muayene, radyolojik inceleme ve biyopsiyle yapılır. Tedavi: Teşhis ve tedavi için Bulunduğu süt kanalları ameliyatla çıkarılmalıdır.
Göğüs yağ nekrozu Yaşlılık devrinde göğse darbe, iltihap sonrası gelişebilir. Form bozukluğu yaparak göğüs kanseriyle karışabilir. Kanserdeki üzere dokuda kireçleme imgesi vardır. Mamografi, Göğüs MR ve Biyopsi teşhis koymada yardımcı olur. Teşhis ve tedavide ameliyatla çıkarılıp patolojik incelenmelidir.
Göğüs Filloid tümör ( Sistadenoma filloides) Bir cins fibroadenom diyenler de yahut öteki kümeye koyanlar da vardır. Çoğunlukla âlâ huyludur fakat nadiren kanser öncesi yapı / makûs huylusu da vardır. Fibroadenomla karışabilir lakin süratle büyüyüp memeyi kaplayabilir. Muayene ve ultrasonda tespit edilir. Kesinlikle geniş olarak çıkarılmalıdır. Sonuç makus huylu çıkarsa ek tedavi yapılmalıdır.
Lipoma ( yağ bezesi): Göğüs bölgesinde yağlı dokudan kaynaklanır ve düzgün huyludur. Kuşkulu durum varsa alınmalıdır.
4H9Q4S3N8E4W6
MAKÛS HUYLU 4 HASTALIK
Op. Dr. A. Murat Koca, göğsün makûs huylu hastalıklarını ise şöyle sıraladı:
- Duktal İnsitu Karsinoma
- Lobuler İnsitu Karsinoma
- Proliferatif Göğüs Lezyonu
- Göğüs Kanseri
ÂLÂ HUYLU HASTALIKLARIN BİRÇOKLARININ NEDENİ BİLİNMİYOR
Göğüs hastalıklarının risk ve nedenlerine ait bilgi de veren Op. Dr. A. Murat Koca, “Düzgün huylu göğüs hastalıklarının birçoklarının nedeni bilinmemektedir. Kimileriyse bedenin gelişimi ve göğüs emzirme devriyle alakalıdır.” diye konuştu.
AİLEDE GÖĞÜS KANSERİ KISSASI DİKKATE ALINMALI
Op. Dr. A. Murat Koca, göğsün makûs huylu hastalıkları ve göğüs kanseri risk faktörlerini ise şöyle sıraladı:
- Bayanlarda ileri yaşlarda bilhassa 50 yaş üstünde olunması (%75)
- Ailesel yatkınlık, bilhassa anne tarafında göğüs kanseri öyküsü olması
- Şişmanlık / obezite
- Fazla sigara ve alkol tüketilmesi
- Uzun mühlet doğum denetim hapları kullanımı
- Doğurmamış yahut geç hamilelik ve doğum yapanlar (30 yaş sonrası). Hiç emzirmemek.
- Menopozun olağandan daha geç yaşlarda (55) olması.
- Menopozda uzun östrojen hormonlu ilaçlar kullanılması.
- Çok erken birinci âdetin olması nedeniyle fazla mühlet östrojen tesiri .(11y öncesi)
- Çok genç yahut uzun mühlet ışın tedavisi (radyoterapi) / radyasyona maruz kalınması.
- Hayatın bir devrinde göğüste kanser görülüp tedavi edilmesi.
- Muhakkak genlere sahip olmak: BRCA 1-2
- Göğüs dokusunun ağır olması
- Hareketsiz bir ömür stili olması ve çok yağlı ve istikrarsız beslenilmesi
Bu sayılan etkenler göğüs kanseri riskini arttırmaktadır. Kanser daha sık görülmektedir.
BU BELİRTİLERE DİKKAT!
Op. Dr. A. Murat Koca, göğüs hastalıklarının belirtilerini de aşağıdaki üzere sıraladı:
- Göğüste ele gelen kitle, sertlik
- Ağrı, hassasiyet
- Göğüs ucundan akıntı
- Yapı / hal bozukluğu, büyüklük farklılığı
- Göğüs ucunda bozulma ve çöküklük ile renk değişikliği
- Göğsün büyümesi ve dolgunluk
- Göğüste kaşıntı ve kuruluk, kızarıklık
- Göğüste yara
- Koltuk altında ele sertlik gelmesi.
Belirtilerin hastalığa nazaran değişiklik gösterdiğini kaydeden Op. Dr. A. Murat Koca, “Berbat huylu hastalıklarda kitle, hal bozulması, akıntılar fazla görülürken; güzel huylularda yalnızca sertlik yahut akıntı olabilir. Doğal yapısında olmaması gereken bir durum varsa kesinlikle araştırılmalı ve uzmana danışılmalıdır.” ikazında bulundu.
KENDİ KENDİNE MUAYENE ÖĞRENİLMELİ
Göğüs hastalıklarının erken devir teşhisinin ehemmiyetine işaret eden Op. Dr. A. Murat Koca, “Öncelikle kişi kendi bedenini tanımalı ve kendi kendine muayene etmeyi öğrenmelidir. İki muayene ortasında fark varsa soru işaretleri için doktora gitmelidir. İkinci olarak tabip muayenesi değerlidir. Yapılan yeterli bir muayene olabilecek hastalıklar hakkında ön teşhis verebilir. Üçüncü olarak radyolojik görüntüleme formülleriyle göğüs incelenmesi gerekir. Ultrason/ekografi, mamografi, göğüs MR tetkikleri ve biyopsi üzere prosedürler teşhis konulmasında yardımcı olur.” dedi.
TEDAVİDE ERKEN TEŞHİS KIYMETLİ
Göğüs hastalıklarının tedavi yollarına de değinen Op. Dr. A. Murat Koca, “Hastalığa nazaran tedavi metodu seçilir. Tedavide her vakit için erken teşhis çok değerlidir. Göğüste 1 cm’lik makus huylu kitle bile ortalama 20 yılda bu düzeye ulaşır. Uygun huylu hastalıklarında semptomatik tedavi yapılabilir. Düzgün huylu dahi olsa büyüme meyilli ve belirli bir ölçü üstünde olan kitleler cerrahiyle çıkarılır. Enfeksiyonlar ağrı kesici ve antibiyotikle tedavi edilebilir. Şayet apse denilen oluşum varsa drenajla boşaltılmalıdır. Semptomatik tedavi, cerrahi eksizyon yahut drenaj ve göğüs kanser tedavisi yapılmaktadır.” diye konuştu.
Kaynak: Cumhuriyet http://www.cumhuriyet.com.tr/saglik/uzmani-acikladi-meme-kanserinde-erken-teshis-kendi-kendini-muayene-etmekle-mumkun-1916257?utm_medium=Kategori%20Sayfasi&utm_source=Cumhuriyet&utm_campaign=Kategori%20Sayfasi